Na przełomie XIX i XX wieku Podkarpacie, a konkretnie lasy Ziemi Lubaczowskiej, były miejscem aktywnej działalności Adama Chmielowskiego, znanego dziś jako święty Brat Albert.
W 1863 roku przystąpił do powstania styczniowego, gdzie w wyniku odniesionych ran stracił nogę. Już po tej tragedii podjął studia, tym razem artystyczne, rozwijając swoje talenty malarskie. W jego dorobku jest 61 obrazów olejnych, 22 akwarele i 15 rysunków. Po namalowaniu słynnego obrazu Ecce Homo w 1880 roku, postanowił wstąpić do zakonu Jezuitów w Starej Wsi. Po roku jednak zrezygnował z powodu silnej depresji, a spokój duszy odnalazł dopiero włączywszy się w działania na rzecz, jak byśmy dziś powiedzieli, „wykluczonych”, postępując zgodnie z regułą zakonu Franciszkanów.
Założył pustelnię: na Monastarze, siostry albertynki prowadziły pustelnię na Starym Bruśnie, także w okolicach Werchraty, a później we wsi Prusie. Podobna placówka funkcjonowała na Kalatówkach w Zakopanem, na ziemi podarowanej przez hrabiego Zamoyskiego. W 1902 roku została przeniesiona na stoki Krokwi, na tzw. Śpiącą Górę. Pustelnię tę odwiedził również papież Jan Paweł II w czerwcu 1997 roku. W 2001 roku obiekt został wpisany do rejestru zabytków.
Działalność Brata Alberta została doceniona przez ludzi i Kościół. Został beatyfikowany w 1983 roku w Krakowie, 12 listopada 1989 roku zaś kanonizowany przez papieża Jana Pawła II. W setną rocznicę śmierci Brata Alberta w diecezjach polskich ustanowiono Rok Albertyński trwający od 25 grudnia 2016 roku do 25 grudnia roku następnego.
Działalność świętego Brata Alberta na terenie Roztocza Południowego upamiętnia szlak jego imienia, który wiedzie z Horyńca do Narola przez Monasterz, trasą długości 40 km, znakowany kolorem zielonym. Pod samym wzgórzem zaś znajduje się tablica informacyjna i wiata, którą w czerwcu 2018 roku zbudowali leśnicy z Nadleśnictwa Lubaczów.
Wspomnienie św. brata Alberta Chmielowskiego ma miejsce 17 czerwca.
Źródło: E. Marszałek, Leśnymi ścieżkami świętych pańskich