Twaróg wędzony jest 46 polskim produktem chronionym w Unii Europejskiej. Produkt trafił do unijnego rejestru gwarantowanych tradycyjnych specjalności 6 września.
Twaróg wędzony to szczególny rodzaj sera twarogowego niedojrzewającego. Metoda produkcji opiera się na wywodzących się z tradycyjnych procesów – wędzeniu sera na gorąco dymem pochodzącym ze spalania drewna wybranych drzew liściastych i soleniu poprzez nacieranie sera solą albo zanurzanie sera w solance.
Pierwsze wzmianki na temat wędzenia twarogu pochodzą z 1837 r. Wówczas nazywano go „serem zrobionym sposobem zwyczajnym”. Autor publikacji na ten temat, Antoni Waga, pisał, że serowi zrobionemu tzw. sposobem zwyczajnym można poprzez wędzenie nadać przyjemny smak, a zarazem ochronić go przed pleśnieniem i gniciem. Przestrzegał również przed wędzeniem w zbyt wysokiej temperaturze, co mogłoby doprowadzić do powstania pęcherzy albo rozpuszczenia się produktu.
Uwaga ta jest ciągle aktualna, ponieważ dobranie odpowiedniej temperatury i czasu wędzenia twarogu wymaga wiedzy i doświadczenia technologicznego. W ówczesnych czasach używano gałęzi jałowca. Jednakże w miarę postępu technologicznego drewno to zostało zastąpione drewnem drzew liściastych (bukowych i olchowych).
Źródło: Ministerstwo Rolnictwa